
Koldo
Hegaluze tomatearekin
4 edo 5 erraziotarako osagaiak:
- 750 gramo hegaluze xerretako ebakia.
- Oliba olio.
- 1 agin berakatz.
- 2 cebollas
- 1 kilo de tomates frescos
- sal
- azúcar
Preparación:
Se ponen en una cazuela de barro, a fuego moderado, el aceite con las cebollas y el ajo, finamente picados.
Cuando la cebolla esté blanda, añadiremos el bonito.
Una vez esté hecho el bonito se retira.
Se añade a la cazuela de barro el tomate fresco, pelado y cortado en trozos, se sazona con sal y una pizca de azúcar y una vez hecho se pasa por el pasador.
Se vierte a la cazuela la salsa y el bonito que se habían retirado.
Después de un corto hervor está listo para servir.
Bizkaitar-erara Bakailaoa
4 pertsonarentzako osagaiak:
- 4 edo 6 arantzarik gabeko bakailaoko zati ederrak
- 12 piper txorizeroak
- 2 tipula ertainak
- 3 frijitutakotako ogi xerrak edo ogi arraspatutakoa
- 6 tomate gorri freskoak
- gatz
- azukrea
- Oliba olio
- 3 berakatz agin
Prestaketa:
Hasten dira ura hiru aldiz aldatuz 24 ordutan zeharreko bakailao zatiak uretan jartzen. Piper txorizeroak ur epeletan uretan jartzen dira ere bost edo sei ordutan zehar.
Lehengo eta behin bakailaoa kazola batean jartzen da ur hotz ugariarekin su bizidunetara. Bakailaoak apar zuria, irakin baino lehen, eratzen duenean erretiratzen dugu eta ura gordetzen dugu, zatiak oso gera daitezela kontu izanez.
Saltsa bizkaitarra prestatzeko neurrizko kazola bat sutan jartzen da, olio ugariarekin eta baratxuri osoekin. Urrezko daudenean moztutako tipula finak luzetara gehitzen dira eta utziko dugu pixkanaka tipula urrezko eta ondo egindako erea geratu arte. Saltsa loditzeko ogi-xerrak batzen dira frijitu nahiz eta ogi arraspatua ere erabili ohi izan.
Azkenik, gehitzen da ganibet batez arrakatutako piper txorizeroen haragia, zatitutako tomate soil, gatza eta azukre pixka bat. Astiro ordu laurden batean zehar egostea uzten zaio eta gero puregailuagatik pasatzen da. Saltsa oso lodi geratzen bada bakailaoaren erreserbatutako ur pixka bat botatzen zaio eta tartetxoa egostea uzten zaio.
Azkenik jartzen da sutan lokatz-kazola zeinen gainean saltsa bizkaitarreko oinarri bat isurtzen den, gainean bakailao zatiak gorantz azalarekin jartzen dira eta gainerako saltsaz estaltzen da. Tarte bat egostea uzten zaio eta horrela zerbitzatzeko prest dago.
Pil-Pil-erako Bakailaoa
4 errazioarako osagaiak:
- 4 arantzarik gabeko bakailao onaren zati ederrak
- 4 berakatz agin
- aparteko oliba olio birjina
- 4 piper min lehorak
Prestaketa:
Lehengo eta behin 24 ordutan zeharreko bakailaoa beratzera jarriko da, ura gutxienez 3 aldiz aldatuz.
Oinarri zabaleko lokatz kazola baten, edo beste kazola baten, neurrizko sutara jarrita, gainean botatzen da kalitate oneko oliba-olio birjina ugaria eta zatietan moztutako piperminak eta txikitutako baratxuri-atalak. Baratxuriak urreztatzen direnean gordetzen dira.
Olioa epeltzea uzten zaio eta ondoren kazolaren gaineko bakailao zatiak jartzen dituzte, gorantz azalarekin jar daitezela eta aski bananduta egon daitezela zainduz.
Egiten ari izan ahala, neurrizko sutara, kazola etengabe mugitzen da zirkuluan. Ikusiko da tarte bat ondoren olioa lotzen hasten dela arinki loditu eta trinkotu arte.
Saltsa lotuta dagoenean eta bakailaoa eginda, hura erreserbatutako baratxuriakin eta ez erabilitako pipermin osoekin apainduz, zerbitzeko unea izango da.
Bisigua Bermeoko erara
4 anoatarako osagaiak:
- 1 kilo 1eko bisigu sendo gutxienez
- 6 berakatz agin
- Oliba-olio birjina
- ozpin-koilarakada pare bat
- gatz
- hautseko piper zuria
Prestaketa:
Hura egiteko modurik klasikoena su baten gainean da ikatz-txingarrekin. Lehen garbitzen da eta ezkatak deskentzen dizkio bisiguari, bi aldeengatik igurzten da olioarekin eta uniformeki gatza botatzen dio.
Suaren gainean, jada prestatuta, parrila bisiguarekin jartzen da eta, egiten ari izan ahala hura olioaz igurtziz, erretzen da.
Zartagin batean aparte, olio ugaritan, baratxuri osoetan, frijitzen dira. Urreztatu direnean erretiratzen dira eta xehatutzen dira gatzakin eta bi ozpin-koilarakadekin nahaste bat bere olioarekin eratuz.
Bisigua erretilu baten gainean jartzen da, eta aurreko nahasteaz bustitzen da.
Kazolako Angulak
Erraziotiko osagaiak:
- 1/4 angula-kiloko
- oliba-olio birjina
- berakatz agin bat
- pipermin-zati bat
Prestaketa:
Oliba-olio birjina, baratxuri-atala eta pipermin-zati txikia janzten ditu lokatz-kazolatxo bateko su bizidunetara.
Olioa irakiten ari denean angulak gehitzen dira, etengabe zur-sardexka batekin nahasiz. Irakinaldi bat angulei eman behar zaie soilik.
Ondoren kazolatxo berean zerbitzen da.
Saltsa Berdeko Txirlak
4 edo 5 erraziorentzat osagaiak:
- 1 txirletako kilo eta erdi
- 1 tipula
- 1 ogi arraspatu-koilarakada
- perrexil freskoko bi koilarakada
- oliba-olio birjina
- ardo zuri baso txiki bat
- gatz
Prestaketa:
Txirlak ondo garbitzen dira hondarra aska dezatela eta kazola batean uzten dira ireki daitezela ur bero pixka batekin.
Gero sutatik erretiratzen dira.
Zartagin batean frijitzen da, oliba-olio pixka batekin, finki txikitutako tipula.
Tipula arinki urrezko dagoenean gehitzen dira ogi arraspatua, ardo zuria, txikitutako perrexil freskoko bi koilarakada eta txirlak irekitzeko erabilitako ura.
Gatzaz ontzen da eta hura guztia egongo da hamabost edo hogei minututan zeharreko sutan.
Behin saltsa ondo eginda dagonean kisketa bategatik pasatzen da eta ondoren gehitzen dira, aipaturiko saltsan minutu batzuk (4 edo 5) egosi behar duten txirlak.
Tximinoiak bere tintako saltsan
4 erraziorentzako osagaiak:
- 1 tximinoi freskoko kilo bat, baizik txikiak
- 1 tipula
- 2 tomate txikiak
- 1 ogi arraspatu-koilarakada
- 1 irin-koilarakada
- 1 brandyeko edo ardo zuri baso txikia
- ura
- gatza
- oliba-olio birjina
- 2 edo 3 tximinoi-tinta poltsa
Prestaketa:
Aurrez tximinoiak garbitzen dira, buru eta hankatxoak bananduz.
Gero betetzen dira, hankatxoak tximinoiarengan sartuz eta zartagin baten irinaz frijitzen dute, haiek lokatz-kazola batean gordez. Ondo txikitutako tipula eta zati txikietan moztutako tomateak janzten ditu zartaginean; tarte bat egitea uzten zaio eta gero ogi arraspatua eta urreztatu arte irina gehitzen ditu.
Ura eta brandyeko pixka bat edo ardo zuria gehitzen da. Saltsa puregailuagatik pasatzen da.
Bereiz ur pixka batekiko tximinoien tinta biltzen da eta aurreko saltsarekin nahasten da. Hura guztia isurtzen da lokatz-kazolan gordetako tximinoien gainean eta saltsa eta guzti lodi geratzeak uzten du minutu batzuetan zeharreko su moteletara, orduan balio izateko prest egongo da.
Antxoa Frijituak
4 edo 5 pertsonentzako osagaiak:
- 4 dozenaka antxoa edo 700 grs.
- oliba-olio birjina
- gatz
Prestaketa:
Tripak aterako dugu eta burua kenduko dugu antxoari haiek oso utziz. Gero ur hotzetan garbituta, trapu garbiaren gainean xukatzen utziko diegu. Gatza botako diegu.
Olio ugaritan, oso su bizidunaren gaineko zartaginean jarrita, guri pasatu gabe frijituko ditugu, eta oraintsu eginda zerbitzatuko ditugu.
Piper beteak Bilboko erara
Osagaiak 4 edo 5 pertsona-tarako:
- 8 edo 10 pikilloko piperak.
- 150 gr. txerri-gihar haragi txikituta.
- 150 gr. zekor-haragi txikituta.
- esnetan jarritako ogi-mami pixka bat.
- 2 arrautza-gorringoak.
- 1 txikitutako kipula fina.
- 2 berakatz aginak.
- 1 txikitutako perrexil koilarakada.
- gatz
- hautseko piperbeltz zuria
Osagaiak saltzarako:
- 1 Kipula.
- 1 azenarioa.
- 1 tomate-pure koilarakada.
- 1 ardau zuri txikitoa.
- 1 piper txorizeroa
- 2 arrautza
- irina
- azukrea
- okela salda
- oliba-olioa
- gatza
- hautseko piperbeltz
Prestaketa:
Prozedura saltsa prestatzea lehenik eta behin da, gero piperretako betegarriko prestakina eta gero azkeneko ontzea.
Saltsako prestakina:
Saltsa prestatzeko oliba-olioa zartagin batean jartzen da eta ondo txikituta tipula, azenario eta perrexil, hura guztia gehitzen ari dira. Piper txorizeroa (aurrez uretan jarrita) eta bi irin-koilarakada, urreztatu baino lehen, gehitzen ditu.
Txigortze arinera heldu arte ez dadila itsats eragiten dio.
Ondoren salda, ardo zuri eta tomate-pure koilarakada, gehitzen da haiek gatzaz eta piperbeltzaz onduz. Gogor irakiten hasten denean, suaren indarra beheratzen da eta neurrizko sutara egosten jarraitzen du.
Piperretako betegarriko prestakina:
Zartagin bat sutan jartzen da oliba-olioarekin. Hura apur bat urreztatuz, finki txikitutako tipula gehitzen da. Baratxuria gehitzen da, ere ondo txikituta eta zekor-haragi eta txerri-haragi txikituak.
Hura guztia sueztitzen da eta uretan jarritako ogia gehitzen da; gatzaz eta piperbeltzaz onduz. Astiro egostea uzten dio, pasta bat eratu arte, ez dadila hel itzuliak hari koilara batekin emanez.
Sutako zartagina erretiratzen da, eta arrautza-gorringoak eta txikitutako perrexil koilarakada bi prestakinaren gainean isurtzen dira, hura ondo nahasiz eta hoztea utziz.
Azkeneko ontzea:
Piperren betetzea: Piperrak latorria badira irristatzen dira eta aurreko prestakinaz betetzen dira. Piperrak freskoak badira azala haiei kentzea beharrezkoa da. Hartarako erretzen dira parrila bateko su bizidunetara. Gero azala kentzen zaie, hazietako husten zaie, urarekin garbitzen dira eta, behin ondo xukatuta, aurreko prestakinaz betetzen dira.
Piperrak fresko bezala latorria badira irinagatik eta, haiek arinki zartagin batean oliba-olio ondo beroarekin frijituz, irabiatutako arrautzagatik hainbeste pasatzen dira. gero lokatz-kazola batean utziz.
Saltsa, hasiera batean prestatuta, puregailuagatik pasatzen da eta piperren gainean isurtzen da; astiro samur egon arte irakitea haiei utziz eta, kazola sarritan mugituz, ez daitezela itsats zainduz.
Pisto Bilboko erara
Osagaiak 4 edo 5 pertzonentzako:
- 1/2 kilo erdi kalabazinak.
- 4 piper berde freskoak.
- 1/2 kilo erdi tomateak.
- 2 Kipulak.
- 2 patatak.
- 4 edo 5 arautza.
- oliba-olioa.
- gatza.
- ogi frijidua.
Preztaketa:
Zartagin bat neurrizko sutara jartzen da oliba-olio ugariarekin. Gehitzen dira tipulak, finki moztuta, eta piper berdeak, pipitarik gabe, eta zatika ebakita eta eduki bigun bigun jarri arte.
Erdira egiten danean, gehituko ditugu tomate soil eta etenak eta kuiatxoak, soil eta zatika moztutako ere. Pistoa astiro egitea uzten zaio.
Zartagin batean aparte patatak, ume karratuengan moztuta, frijitzen dira, eta pistoari gehitzen dizkiote gero.
Gero zintzoa aurreko guztia eginda, arrautzak irabiatzen dira eta nahastura bat pistoarekin egiten da, hura gatzaz onduz.
Azkenik ogi frijituez inguratuta baliatzen da.