Gizaburua'ko armarria - Escudo de Gizaburuaga

Lurralde menditsuan kokatua, Llorna mendia eta Askin, Derrota eta Ganetxo muinoak dira nabarien. Lea ibaiak eta Telleria errekek zeharkatzen dute. Gizaburuagan badira bai Jentilkoba eta bai Txotxinkoba haitzuloetan aurkitutako zenbait historiaurreko datu, zeinetan historiaurreko hilobietako gauzak aurkitu baitziren.

Herri hau bi izen ezberdinez ezagutu izan dugu Murelaga eta Ibaibaso. Gaur egun duen izena, frantsesen aurka bizkaitarrek X. mendean Gizaburuagan galdutako guda batetik datorkio Gizaburuaga hitzak "bururik gaheko gizona" esan nahi du.

Ahizpetan txikiena da, babestua. Beste ahizpa txikien lagunkidetasunak berpiztu egin du, Lea ibaiarroan industria geien duen herri bihurtuz.

F

enomeno hau Erdi Aroan ere eman zen. Euskal Herriko ezarketa aurreindustrial handienak izan zituelako herri honek. Antolaketa izugarri honen arrazoia, banderizoen leinu handienetako baten ondorengoa zen Rosa de Bengolea eta Berrizko aurreilustrazio garaiko pentsatzaile, zientifiko, injeniari eta politikoa zen Villareal Bernardoren arteko ezkontza izan zen.

Bide Monumentala

SANTA KATALINA ELIZA. Leon X. aita santuak baimendu ondoren, 1519.urtean fundatu zen, birreraiketa eta handitzea XVIII.mendean kokatzen delarik. Ikusgarriena,erretaula flamenkoa da, eta bere erreliebeak Bilboko museo Etnografiko eta Historikoak gordetzen ditu.

BENGOLEAKO TALDE HISTORIKO ARTISTIKOA, Ermita, jauregi barrokoa eta ezarketa aurreindustrialez osatua:

OIBARKO AMA BIRJINAREN ERMITA. Barroko garaiko ermita hau nahiko handia da eta kalitate artistiko handikoa gainera. 1.752. urtean eraiki zuten eta itxura ederrekoa da, batez ere bere bolumen kubikoagatik. Ermita aurretik doan errepideko bihurgunean, Oibarko haitzulora edota, beste era batean esanda, "lamina-kobara " daramatzan bide bat dago. Haitzulo honen zulogunetik erreka bat sortzen da eta, kondairek diotenez, lamien bizilekua izan ornen zen.

B

ENGOLEAKO ERROTA-BURDINOLA. Multzo honek interes bikoitza du, alde batetik, bere iraupen egoera nabarmena dugu, bizkaiko burdinola gehienek jasan duten hondamena kontuan hartuta. Bestalde, makineria eta injeniaritza hidraulikoari buruzko lehen erabilpen-liburua idatzi zuen Pedro Bernardo Villarreal de Berriz noble jakintsuak, bere emaztearen izenean, administratzen zuen burdinoletako bat da.

BENGOLEAKO DORREA. Gaur egun zubi bat igaroz iritsi daitekeen jauregi barrokoa da. Armarri batek irauten du: soro obalatu baten barruan dagoen lehoi gorakari bat. Dorre honek XVI. mendetik egon zen banderizoen dorre bat ordezkatzen du.

Beste bisita batzuk

Okamikako industri poligonoa. Nekazal-elikagaien industria eta industri-uren saneamendu sistema interesgarridun garapen lokaleko esperientzia. Larizko Auzoa Baserri sakabanatu multzoa, instalazio hidraulikoekin eta landa-paisaiaren prototipoa. Iluntzar Mendia Gorako bidean XVI. mendeko Garai polita aurkituko dugu eta tontorrean herialde keltiar baten aztarnak.

Non jan eta non lo egin

Nekazal etxe bat eta hiru jatetxe herrikoi ditu. Begiratu gida honen zerbitzu atalean.

Itzuli