Aulesti'ko Armarria - Escudo de Aulestia

Zortzireun (800) bizilagun, gutzi gora-bera, duen udalerri hau Lea ibai-bidearen erdialdean dagoen haran eslu batean dago kokatuta eta hurrengo tontorrek mugatzen dute: Mendebaldean Iluntzar, Hegoaldean Motrollo eta Ekialdean Bedartzandi. Munitibar eta Lekeitio arteko ertaroko bidearen ardatzean sortutako "uri" lineal interesgarri honek ez du jatorri ezagunik. Ezarpen "tundazioko karta"-ren bermea ez duenez, ez da hiria, baina. bestalde, landa-elizaldea baino hiria da bere tipologian.

Kontzeptuz gotiko-traza izanik, XVI.mendetik aurrera hiri balio handiagoa hartu zuen, eliza eta jauregiek gune publiko adierazgarria osotu baitzuten.

Uriaren jatorria. gutxienez, XIV.mendekoa bada ere. Bizkaiko Jaurerriak XV.mende bukaeran izan zuen pizkunde ekonomikoak seinalatuzuen Aulestiren tinkapena. Bestalde, banderizoen babesleku izan zenez, 1.451an Bizkaiko Aroak sua eman zion. Ahizpa txikietan maratz eta eskuIangileena da. Baita here olagizonek ezagun egin zuten ertaroko industrialena ere.

Bide Monumentala

SAN JUAN BAUTISTA ELIZ.ARTEA (XVI). Saloi plantadun eliza ikusgarria da eta kalitate goreneko kareharri harlanduaz egina dago. Bere barneak Bizkaiko garrantzi eta maila handiko eraikuntza manierista erakusten digu. Bertan, Rokoko erako erretaula nagusia eta sagrarioko kristo "Erromanista" nabarmentzen dira. Baita egun desagertua den San Juan Lepamoztua zeritzon Aulestiko jatorrizko parrokiatik 1.640an lekualdatutako bataiarri eta sagrario bat ere.

MALAXEK0 SAN MARTIN BASELIZA (XV). Arku zorrotza sarbidean eta ertzak harlanduz amaitutako harlanduxka ormak ditu. Antzina ur eta gatzez bedeinkatzen zen ermita honetan.

ZUBEROKO SAN LORENZO BASELIZA (XV). Nahiko arkaikoa eta gotikoa den Kristo Gurutziltzatu batez amaitutako arku ojibala du sarreran. Kanpaidorrerik ez duen arren, teilatuko etxaburuan kanpai txiki bat du zintzilikatua. Ermita barruan kutxa bat eta, elizkizunetarako gauzetan, 1.648.urteko mezaliburu erromanoa gordetzen dira.

AULESTI DORREA. X.rnendean Otxoa Lopez de Aulestiak berreraiki zuen eta gauregungoa XV.mende bukaerakoa da. Azken solairuan kokatzen dira elementu garrantzitsuenak: Iparraldean gainean Aulestiatarren armarria duen leihoa, Mendebaldean arku zorrotzean egindako baoa eta hegoaldean husgune eskarzanoa.

IBAÑEZ DE ALDEKOA JAUREGIA. Bere eraikuntzaren sinpletasunagatik XVI-XVII. mendekotzat hartua, jatorrian Dorretxe zorrotz eta jauritxuraduna zen. Husguneen banaketa simetrikoa duen fatxada nagusia plazara begira dago eta lursail gotikoaren gainean eraikitako etxebizitza hurrenkera jarraitzen duen eraikina da. Bere errenazentista egikerako sarbide nagusi biak gailentzen dira; Bata dobela erradial handidun arku eskarzanoan egina dago, bestea, Ibañez de Aldekoatarren armarria laukian duen puntuerdiko arkuduna da.

ARGIÑENA JAUREGIA (Aulesti jauregia ). Jauregi honek XV. mendean du bere jatorria. XVII. mendean eta baita beranduago ere bizi-baldintzak hobetzekotan burututako berrikuntza ugariak direla medio, jatorrian zuen itxura ezagunezina da. Eraikuntza honen zatirik interesgarriena Erdi Aroko dorre bat gogorarazten duen sarrera puntaduna duen fatxada nagusia da.

Aurreko alde honen leiho eta ate ugariak garai ezberdinetakoak dira; ezkeraldean burdinsare neoklasikoz eraikitako balkoia ikus daiteke; albo batean geziak jaurtikitzeko leiho berezi gotiko bat ere badago.

GOITIKO HORREO ( Narea auzoa ). XVI mendeko horreo hau ez da oso handia, baina berorren izateak, baserrian, biltegi espezializatua behar izateko adina gari ematen zuen uzta bilketa burutzen zela baieztatzen du.

Non jan eta non lo egin

Nekazal turismo bat eta ostatu bat daude. Bertako sukaldaritza oso ezaguna da, tradizionala izateaz gain ekonomikoa ere badelako. Aulesti bera okingintzan eta sagardogintzan artisau ugari duen herria da.

Itzuli